Gezonde grenzen in relaties: waarom je jezelf verliest als je niet kiest
Grenzen stellen is een van de moeilijkste én meest bevrijdende dingen die je kunt doen in een relatie. Niet omdat je afstand wilt, maar omdat je dichter bij jezelf wilt blijven. Juist daar waar de liefde groot is en de verbinding diep, verdwijnt soms het besef dat jij óók bestaat. Je merkt het aan een onderstroom van onrust. Je voelt je uitgeput zonder precies te weten waarom. Je hoofd blijft malen over kleine opmerkingen. Je voelt verdriet, maar het is niet helder van wie. Je raakt jezelf kwijt, langzaam en geruisloos.
Veel mensen denken dat grenzen stellen betekent dat je ‘nee’ zegt tegen de ander. Maar in werkelijkheid zeg je ‘ja’ tegen jezelf. Een gezonde grens is een innerlijk anker. Het is de plek waar jij eindigt en de ander begint. Zonder dat anker raak je verstrikt in loyaliteiten, verantwoordelijkheden en verwachtingen die helemaal niet van jou zijn. Je probeert overeind te blijven in een dynamiek waarin jij altijd degene bent die de verbinding draagt.
Een vrouw die bij mij in de praktijk kwam, vertelde dat ze op haar werk voortdurend over haar grenzen heen ging. Niet omdat ze het wilde, maar omdat ze bang was dat collega’s haar anders als lastig of ondankbaar zouden zien. Thuis ging het verder: haar partner zat in een moeilijke fase, dus zij paste zich aan. Haar vrije tijd? Die gebruikte ze om nog even boodschappen te doen, of op te vangen wat hij niet aankon. Ze dacht dat ze sterk was. Maar toen ze stil werd, zei ze: “Ik weet niet eens meer wat ik zelf wil. Ik voel me leeg. En het gekke is, niemand vraagt het van me. Ik doe het gewoon.”
Dit is exact waar het schuurt. Niet de ander, maar je eigen oude patroon dat steeds weer actief wordt. Vaak is dat patroon ooit ontstaan in de kindertijd, waarin je leerde dat liefde betekende dat je beschikbaar moest zijn. Dat je je moest aanpassen, stil moest zijn, of de sfeer moest redden. Dat patroon neem je onbewust mee. En zolang je het niet herkent, blijf je het herhalen – ook in volwassen relaties.
Grenzen stellen vraagt dus niet alleen communicatie, maar vooral bewustzijn. Voelen wanneer jij jezelf verlaat. Opmerken wanneer je iets doet uit angst voor afwijzing, schuld of schaamte. Herkennen wanneer je energie wegvloeit naar iets dat niet van jou is. En dan: jezelf terughalen. Je hoeft dat niet met grote woorden of gebaren te doen. Het begint vaak met iets kleins. Een ‘nee’ zonder uitleg. Een pauze nemen. Niet reageren. Of juist: wél benoemen wat je voelt, ook als je stem trilt.
Het stellen van gezonde grenzen is niet kil, maar juist liefdevol. Want pas als jij jezelf toestaat om echt te bestaan, kan er ruimte ontstaan voor werkelijke ontmoeting. Niet op basis van behoefte of projectie, maar op basis van wederzijdsheid. Jij hoeft niet eerst leeg te lopen om verbonden te zijn. Jij mag kiezen voor jezelf, ook als dat ongemak oproept. Dat is geen breuk met de liefde – dat is de voorwaarde voor volwassen liefde.
Voel jij dat je jezelf aan het kwijtraken bent in een relatie? Of herken je die diepe vermoeidheid die komt van altijd ‘aan’ staan voor de ander? Dan kan een reading of therapeutische sessie je helpen om deze patronen bij de wortel aan te kijken. Zodat je weer voelt waar jij begint, en wat je zélf nodig hebt om heel te blijven. www.heelde.org
Reactie schrijven