Er is een stille pijn die velen van ons kennen, maar die zelden hardop wordt uitgesproken. Het is de pijn van niet gehoord worden. De teleurstelling die zich nestelt in je hart wanneer je merkt dat iemand niet echt luistert, niet de ruimte neemt om je te horen, om je te zien. Het is een pijn die diep snijdt, niet alleen omdat je verhaal onvertelt blijft, maar vooral omdat jíj onzichtbaar blijft.
Ik merk dat er maar weinig mensen zijn die écht de moeite nemen om stil te staan bij wat een ander doormaakt. Die niet alleen luisteren met hun oren, maar ook met hun hart. Die verder vragen, niet om beleefdheid of om het gesprek gaande te houden, maar omdat ze oprecht willen begrijpen. Omdat ze jou willen begrijpen.
Maar de meeste mensen doen dat niet. Ze horen een paar zinnen, misschien knikken ze even, en dan gaan ze verder. Met hun eigen verhaal. Hun eigen gedachten. Hun eigen wereld. Alsof wat jij net zei nooit echt heeft bestaan. Alsof het niet van belang is. Alsof jij niet van belang bent.
Het gemis van oprechte aandacht
We leven in een wereld waar oppervlakkigheid de norm is. Gesprekken blijven hangen in de bovenste lagen, in sociale codes en snelle reacties. Mensen luisteren vaak niet om te begrijpen, maar om te antwoorden. Om hun eigen ervaringen ernaast te leggen, hun eigen perspectief te delen. En soms doen ze niet eens dat. Dan haasten ze zich naar het volgende onderwerp, alsof stilstaan bij jouw woorden te ongemakkelijk is.
Maar echte aandacht – het soort aandacht waarbij iemand jou in de ogen kijkt en zegt: "Ik hoor je. Ik zie je. Vertel me meer." – is zeldzaam. En als je merkt dat die aandacht er nauwelijks is in je omgeving, doet dat pijn. Niet gehoord worden is als roepen in een lege ruimte, wachten op een echo die nooit komt.
De eenzaamheid van niet gezien worden
Er zijn momenten waarop ik verlang naar iemand die niet alleen luistert, maar ook voelt. Iemand die naast me zit en niet probeert te fixen, niet probeert te relativeren, maar gewoon aanwezig is. Die de tijd neemt, die doorvraagt, die de diepte in wil. Die niet schrikt van wat ik deel, niet meteen met oplossingen komt, maar gewoon met míj is, in dat moment.
Het besef dat er maar zo weinig mensen zijn die daartoe in staat zijn, is pijnlijk. Want we willen allemaal gezien worden. Niet alleen in onze sterke momenten, maar juist in onze kwetsbaarheid. We willen dat iemand de moeite neemt om achter onze woorden te kijken, naar wat we echt bedoelen, naar wat we misschien zelf nog niet helemaal durven uitspreken.
De onzichtbare wond
Het is een wond die niet zichtbaar is, maar die wel bestaat. Niet gehoord worden raakt aan iets fundamenteels: onze behoefte aan verbinding, aan erkenning. Aan het gevoel dat we er mogen zijn, precies zoals we zijn.
Wanneer iemand die ruimte niet biedt, voel je hoe je langzaam in jezelf keert. Hoe je minder gaat delen, minder laat zien van wat er echt in je leeft. Omdat je weet dat de ander het toch niet echt oppakt. Omdat je weet dat de woorden misschien worden gehoord, maar niet worden gevoeld.
De keuze: afsluiten of open blijven
De verleiding is groot om je af te sluiten. Om te denken: "Laat maar, als mensen toch niet echt willen luisteren, waarom zou ik nog proberen?" Om muren op te trekken en jezelf te beschermen tegen de teleurstelling.
Maar tegelijkertijd weet ik dat ik niet zo wil leven. Dat afsluiten misschien beschermt tegen pijn, maar ook tegen verbinding. En diep van binnen blijft de hoop: dat er ergens mensen zijn die wél kunnen luisteren. Die wél de tijd nemen. Die wél willen weten wie je bent, wat je voelt, wat je meemaakt.
Die mensen zijn er. Ze zijn zeldzaam, maar ze bestaan. En misschien is het niet de kunst om minder te voelen, maar om die paar mensen te vinden die wél oprecht luisteren. En om zelf die persoon te zijn voor iemand anders. Want in een wereld waar echte aandacht schaars is, kan één oprecht luisterend oor het verschil maken.
Oefening: diep luisteren en gehoord worden
Deze oefening helpt je om bewust te worden van hoe je luistert én hoe je jezelf uitdrukt, zodat je kunt ervaren wat het betekent om écht gehoord te worden. Je kunt deze oefening alleen doen, of samen met iemand die je vertrouwt.
stap 1: de stilte voelen
- Ga ergens zitten waar je niet gestoord wordt.
- Sluit je ogen en adem een paar keer diep in en uit.
- Voel hoe het is om hier te zijn, zonder iets te hoeven zeggen of doen.
Vraag jezelf: Wanneer voelde ik me voor het laatst echt gehoord? Wat maakte dat moment bijzonder?
stap 2: uitspreken zonder onderbreking
Als je de oefening alleen doet:
- Neem een pen en papier of een opnameapparaat.
- Spreek hardop uit wat je voelt over niet gehoord worden. Laat de woorden stromen zonder filter.
- Gebruik zinnen als:
- Wat ik echt zou willen is…
- Wat ik mis in gesprekken is…
- Ik voel me niet gehoord als…
Als je de oefening met iemand anders doet:
- Spreek af dat één persoon vijf minuten spreekt zonder onderbroken te worden. De ander luistert alleen en reageert niet.
- De luisteraar oefent om echt aanwezig te zijn, zonder advies te geven of te oordelen.
- Na vijf minuten wissel je van rol.
stap 3: reflectie en voelen
- Hoe voelde het om te spreken zonder onderbreking?
- Hoe voelde het om te luisteren zonder te hoeven reageren?
- Wat ontdekte je over jezelf en over de manier waarop je verbinding maakt?
stap 4: bewuste interactie
- Neem je voor om de komende week bewuster te luisteren in gesprekken. Stel één extra verdiepende vraag als iemand iets deelt.
- Oefen om stiltes te laten vallen, in plaats van ze op te vullen.
- Merk op wat er gebeurt als je écht luistert en of anderen anders op jou reageren.
Deze oefening helpt om dieper contact te maken – met jezelf én met de ander. Want soms begint gehoord worden met zelf durven spreken, en begint écht luisteren met stilte.
Reactie schrijven