Rouwen terwijl iemand nog leeft

 

Er zijn momenten in het leven waarin verdriet zich aandient, zonder dat er een uitvaart is geweest. Zonder dat iemand werkelijk is overleden. En toch is het rouw. Diep, rauw, existentieel. Dit wordt ook wel levend verlies genoemd: de pijn van iets of iemand verliezen die nog leeft, maar al aan het verdwijnen is.

 

 

Dit kan gebeuren wanneer een ouder langzaam achteruitgaat door dementie, wanneer een geliefde emotioneel onbereikbaar wordt, of als een kind zich afsluit door bijv. psychische of fysieke problematiek. Het kan ook gaan over het loslaten van een levensdroom, een toekomstbeeld, of een versie van jezelf. Het leven verandert dan van kleur. Iets wat ooit vanzelfsprekend was, wordt fragiel. Iets wat dichtbij voelde, glipt langzaam weg. En daarin zit rouw. Niet om het einde, maar om de beweging richting dat einde. Rouw in het voortschrijden van de tijd.

 

 

De stilte van het levend verlies

 

Deze vorm van rouw is vaak onzichtbaar voor de buitenwereld. Er zijn geen kaarten, geen rituelen, geen woorden die vanzelf komen. Er is wel een gevoel van leegte, gemis, onvermogen om te benoemen wat er precies aan het verdwijnen is. Soms is het het geheugen van een ouder dat langzaam vervaagt. De blik die je niet meer herkent. Of de vragen die zich blijven herhalen, terwijl jij de antwoorden steeds minder kunt geven. Soms is het een partner die lichamelijk aanwezig is, maar innerlijk ver weg. Of een kind dat opgaat in een andere werkelijkheid, waardoor jij als ouder iemand moet missen die er nog is. De pijn die daarbij komt kijken is echt. En verdient erkenning. Ook van jezelf.

 

 

Geen vaste route

 

Rouwen terwijl iemand nog leeft kent geen vaste route. Er is geen draaiboek, geen tijdlijn, geen verwachting waar je aan kunt voldoen. Soms is het genoeg om ’s avonds een kaarsje te branden. Soms wil je schreeuwen in een bos. Of praten met iemand die je ziet in je kwetsbaarheid. Of schrijven, bidden, mediteren. Wat helpt, is ruimte maken. Niet forceren dat je ‘sterk’ moet zijn. Maar zacht zijn met jezelf. Vertragen. Voelen. Niet meteen willen begrijpen wat er gaande is, maar het toestaan dat het er is. Soms is het enige wat je hoeft te doen: je hand op je hart leggen en ademen.

 

 

Verdriet is niet het probleem

 

In onze samenleving zijn we geneigd verdriet als een probleem te zien dat opgelost moet worden. Maar verdriet ís geen probleem. Het is een uiting van verbondenheid. Van verlangen naar nabijheid. Van loslaten wat je nog vasthoudt omdat het je dierbaar is. Verdriet is een natuurlijke, innerlijke beweging die je helpt te her-balanceren. Alsof de ziel ruimte maakt om het nieuwe innerlijk te kunnen dragen. Verdriet herstelt de verhoudingen in je binnenwereld. Wat niet meer klopt, mag uit je systeem stromen. Wat blijft, krijgt een andere plek. Je lichaam weet vaak eerder dan je hoofd dat iets wezenlijks aan het veranderen is. Verdriet helpt je om daarin mee te bewegen, hoe onvrijwillig het soms ook voelt.

 

 

De lagen onder het verlies

 

Levend verlies raakt vaak aan oude wonden. Het kleine kind in jou dat bang is om verlaten te worden. De puber in jou die zich onbegrepen voelde. De volwassene in jou die zichzelf overeind houdt, maar soms niet weet hoe. Daaronder kunnen gevoelens liggen zoals:

 

• verlatenheid

• machteloosheid

• verdriet zonder woorden

• schuldgevoel

• bevriezing

• diepe liefde die nergens heen kan

 

Deze emoties mogen er zijn. Je hoeft ze niet op te lossen. Alleen maar te herkennen.

 

 

Je eigen manier vinden

 

Hoe je omgaat met deze vorm van rouw is heel persoonlijk. Misschien trek je je terug. Misschien zoek je juist verbinding. Misschien ga je wandelen, schrijven, schilderen, praten met je gidsen of met je beste vriendin. Er is geen goede of foute manier. Maar wat wél helpend is, is om jezelf te blijven voelen. Niet overleven, maar ademen. Niet verdwijnen, maar blijven zakken in jezelf. Als het lukt, zelfs maar even, kun je jezelf dan iets zachts toestaan:

 

• een moment van rust

• een glimlach naar een herinnering

• een traan zonder veroordeling

• een liedje dat je ziel opent

 

Je hoeft het niet alleen te dragen

 

Levend verlies is geen makkelijk pad. Het is een stille reis vol vragen, hobbels en onverwachte ontroering. Soms helpt het als iemand even met je meeloopt. Als je je mag uitspreken zonder dat iemand je probeert te repareren. Als je mag zakken in dat wat je voelt, terwijl iemand naast je blijft. In een reading kan ik met je meekijken. Op zielsniveau, energetisch, systemisch. Zodat je voelt wat van jou is en wat niet, wat je nog draagt en wat je misschien mag loslaten. Je bent welkom wanneer je merkt dat je ergens tegenaan loopt.